แวะชม “ซุ้มประตูชัย – แต่งกายมลายู” ต้อนรับฮารีรายอชายแดนใต้

ช่วงนี้ใครที่สัญจรผ่านไปผ่านมาตามหมู่บ้านต่างๆ ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ จะต้องตื่นตาตื่นใจกับสิ่งปลูกสร้างที่เต็มเปี่ยมไปด้วยศิลปะมลายูอันแปลกตา ที่เรียกกันว่า “ซุ้มประตูชัย” หรือ Pintu Gerbang จะออกเสียงเป็นภาษามลายูว่า “ปินตู กรือบัง” หรือ “ปินตู ฆรือบัง” หรือ “ปินตู กืรบัง” ก็ได้ ไม่ผิดกติกาแต่อย่างใด

“ซุ้มประตูชัย” เป็นซุ้มทางเข้าชุมชนหรือหมู่บ้าน เป็นวัฒนธรรมที่มีความสำคัญเชิงอัตลักษณ์ของพี่น้องมุสลิมในพื้นที่ชายแดนใต้ สืบทอดกันมารุ่นสู่รุ่น และถือเป็นประเพณีปฏิบัติกันมาอย่างยาวนาน ว่าในช่วงเดือนรอมฎอน เยาวชนและคนหนุ่มสาวในแต่ละหมู่บ้าน จะร่วมแรง ร่วมใจ และรวบรวมกำลังทรัพย์ ช่วยกันสร้าง “ซุ้มประตูชัย” ขึ้นมาในพื้นที่หมู่บ้านตนเอง

“ปินตู กรือบัง” นอกจากจะเป็นซุ้มที่แสดงถึงอัตลักษณ์และศิลปะแห่งดินแดนมลายูแล้ว ยังเป็นสัญลักษณ์แห่งความรักความสามัคคีของคนในชุมชนด้วย

อย่างที่บ้านเจาะกลาดี หมู่ 8 ต.ยะหา อ.ยะหา จ.ยะลา ก็มี “ซุ้มประตูชัย” ปลูกสร้างด้วยไม้อย่างยิ่งใหญ่อลังการ มีปืนใหญ่ที่ทำให้นึกถึง “ปืนพญาตานี” อันลือลั่นในอดีต ประดับด้วยกริช ซึ่งเป็นอาวุธคู่กายที่แสดงถึงศิลปะของดินแดนแห่งนี้

“ซุ้มประตูชัย” ที่บ้านเจาะกลาดี ประดับไฟงดงามในเวลาค่ำคืนด้วย

ส่วนที่บ้านบังนังสิแน ต.ยะรม อ.เบตง จ.ยะลา เยาวชนมุสลิมได้ร่วมกับชาวบ้านกว่า 100 คน ใช้เวลาว่างในเดือนรอมฎอนหลังจากละศีลอดในแต่ละวัน หรือหลังละหมาดตะรอเวียะห์ (ละหมาดในช่วงเดือนรอมฎอน) ร่วมกันสร้างประตูชัยเพื่อต้อนรับเทศกาลฮารีรายออีฎิลฟิตตรี ฮิจเราะห์ศักราช 1444

ตลอดเดือนรอมฎอนที่มีการลงมือลงแรงกันก่อสร้าง ได้รับกำลังใจจาก ร.ต.อ.สิทธิพงศ์ เหมกุสุมา นายกองค์การบริหารส่วนตำบลยะรม และ ชาวบ้านในพื้นที่ ช่วยสนับสนุนเป็นอย่างดี อะไรที่ขาดเหลือขอให้บอก ก็จะจัดหามาให้

นัทมุดีน บาสะนุง ประธานกลุ่มเยาวชนมุสลิมบ้านบังนังสิแน เล่าว่า ก่อนเข้าสู่เดือนรอมฎอน กลุ่มเยาวชนได้ร่วมหารือกับ มานิส อาบา ผู้ใหญ่หมู่ 7 ต.ยะรม และชาวบ้านในพื้นที่ว่าจะร่วมกันสร้าง “ปินตู กืรบังมลายู” เพื่อต้อนรับเทศกาลฮารีรายอ ปรากฏว่าทุกคนตอบตกลง จึงขอใช้พื้นที่สนามหญ้าของเอกชน อยู่ตรงข้ามตลาดนัดบันนังสิแน และทางเข้า อบต.ยะรม ในการก่อสร้าง พร้อมเปิดบัญชีธนาคารขอรับเงินสนับสนุน เพื่อนำเงินไปซื้ออุปกรณ์สำหรับก่อสร้าง และแบ่งหน้าที่กันทำ

“โครงสร้างของซุ้มประตูทางเข้า-ออก พร้อมกำแพง ได้แรงบันดาลใจมาจากมัสยิดอาหรับในประเทศซาอุดิอาระเบีย ส่วนหลังคาเป็นสถาปัตยกรรมแบบมินังกาเบา ของประเทศอินโดนีเซีย มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ได้แรงบันดาลใจจากสถาปัตยกรรมประเทศอินโดนีเซีย และสะพานข้ามคลองเป็นการผสมผสานวัฒนธรรมมลายูในจังหวัดชายแดนภาคใต้ พร้อมสร้างปืนใหญ่คู่ตั้งใว้หน้าประตูซุ้มทางเข้า-ออก ตกแต่งด้วยโคมไฟหลากสี”

“ปินตู กืรบัง ของเรามีความสูง 10 เมตร ยาว 30 เมตร วัสดุส่วนใหญ่ใช้ไม้ไผ่และไม้ตาลที่มีความแข็งแรงทนทาน หาได้ง่ายในพื้นที่เบตงบ้านเรา” นัทมุดีน กล่าวอย่างภูมิใจ

เขาเล่าด้วยว่า ตลอดช่วงเวลาของการทำงาน มีผู้ใหญ่ใจดีและชาวบ้านสนับสนุนเงิน ซื้ออาหารและขนมไว้ให้ละศีลอด เพราะเห็นความตั้งใจ ความสมัครสมานสามัคคีของทุกคน ที่อดหลับอดนอนเพื่อสร้างความเป็นหนึ่งเดียวให้แก่ชุมชนของเรา และรอดูความสำเร็จไปพร้อมๆ กัน”

ด้าน นายก อบต.ยะรม ร.ต.อ.สิทธิพงศ์ เหมกุสุมา บอกว่า ประทับใจในความตั้งใจของชาวบ้านและ น้องๆ กลุ่มเยาวชน น่าชื่นชมเป็นอย่างมากที่ยอมเสียสละ ร่วมแรงร่วมใจในการสร้างสรรค์ “ประตูชัย” แห่งวัฒนธรรมมลายู นับเป็นคุณค่าทางสังคมและทางจิตใจในวิถีการดำเนินชีวิตของชุมชน และถือเป็นส่วนหนึ่งของ “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม” ที่ถ่ายทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปยังคนอีกรุ่นหนึ่ง

ใน ต.ยะรม มีการทำ “ปินตู กืรบัง” 5 แห่งด้วยกัน ตนจะจัดประกวดความสวยงามของ “ปินตู กืรบัง” โดยใช้เงินส่วนตัวเป็นรางวัล ผู้ชนะอันดับ 1 จะได้รับเงินรางวัล 4,000 บาท อันดับสอง 3,000 บาท อันดับสาม 2,000 บาท และรางวัลชมเชย 1,000 บาท

อ่านเพิ่มเติม : https://www.isranews.org/article/south-news/other-news/118022-pintugerbang.html

ที่มา : ศูนย์ข่าวภาคใต้ สำนักข่าวอิศรา